Giải mã thế giới thuốc kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản

Trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, các kháng sinh đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh cần được thực hiện một cách cẩn thận và hiệu quả để giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người. Vì vậy, để hiểu rõ hơn về vai trò và ứng dụng của các loại kháng sinh trong ngành nuôi trồng thủy sản, chúng ta hãy cùng khám phá trong bài viết này.

Kháng sinh là gì?

Kháng sinh là những loại thuốc có khả năng tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của các vi sinh vật gây bệnh. Kháng sinh được sử dụng rộng rãi trong nuôi trồng thủy sản để phòng và trị các bệnh nhiễm khuẩn cho tôm, cá và các loài khác. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh không đúng cách, không đúng liều lượng, không đúng thời gian hoặc không đúng loại kháng sinh có thể gây ra nhiều hậu quả xấu, như:

Việc sử dụng kháng sinh bừa bãi, lặp đi lặp lại tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển khả năng kháng thuốc, khiến cho việc điều trị bệnh trở nên khó khăn và tốn kém hơn. Vi khuẩn kháng thuốc không chỉ ảnh hưởng đến vật nuôi trong ao hồ mà còn có thể lây lan sang người thông qua việc tiêu thụ sản phẩm thủy sản nhiễm khuẩn hoặc tiếp xúc với môi trường nước bị ô nhiễm.

Kháng sinh dư lượng trong sản phẩm thủy sản có thể gây ra các tác hại cho sức khỏe con người như ngộ độc, dị ứng, rối loạn tiêu hóa, thậm chí là ung thư. Ngoài ra, dư lượng kháng sinh còn có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột của người tiêu dùng, làm suy yếu hệ miễn dịch và tạo điều kiện cho các bệnh tật khác phát triển.

Kháng sinh không chỉ tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh mà còn tiêu diệt cả các vi khuẩn có lợi trong môi trường nước, dẫn đến mất cân bằng hệ sinh thái. Việc mất cân bằng này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của các loài thủy sản khác, gây ô nhiễm môi trường và làm giảm năng suất nuôi trồng.

Một số loại kháng sinh phổ biến trong nuôi trồng thủy sản

Có nhiều nhóm kháng sinh khác nhau được sử dụng trong nuôi trồng thủy sản, tùy thuộc vào cơ chế tác động, phổ kháng khuẩn và hiệu quả điều trị. Một số nhóm kháng sinh thông dụng nhất là:

• Nhóm tetracycline: gồm oxytetracycline, doxycycline, chlortetracycline… Có tác dụng kìm hãm cả vi khuẩn Gram dương và Gram âm, như Vibrio, Aeromonas, Streptococcus… Thường được dùng qua đường uống hoặc tiêm.
• Nhóm quinolone: gồm sarafloxacin, enrofloxacin, ciprofloxacin… Có tác dụng diệt hoặc ức chế vi khuẩn thuộc nhóm Gram dương, như Staphylococcus, Mycoplasma… Thường được dùng qua đường uống hoặc tiêm.
• Nhóm macrolide: gồm erythromycin, azithromycin, spiramycin… Có tác dụng kìm hãm vi khuẩn Gram dương, như Streptococcus, Lactococcus… Có thể dùng kết hợp với tetracycline và rifampicin. Thường được dùng qua đường uống hoặc tiêm.
• Nhóm sulfonamide: bao gồm sulfadimethoxine, sulfamethoxazole, sulfadiazine… Có tác dụng kìm hãm vi khuẩn Gram dương và Gram âm, như Vibrio, Aeromonas, Edwardsiella… Thường được dùng chung với trimethoprim hay methoprim. Sử dụng qua dạng uống hoặc tiêm.

Đây là một số nhóm kháng sinh thông dụng trong nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh cần phải tuân thủ các quy định của cơ quan có thẩm quyền, chỉ sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ thú y, tuân thủ liều lượng, thời gian và kỳ cách ly. Ngoài ra, cần ưu tiên sử dụng các biện pháp phòng ngừa bệnh, cải thiện môi trường nuôi trồng và tăng cường sức đề kháng cho thuỷ sản. Đó là những giải pháp thay thế tiềm năng cho kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản.

Các quy định về sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản

Các quy định về sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản thường được quy định rõ ràng bởi các cơ quan quản lý như Cục Thú y, Cục Thủy sản hoặc các tổ chức quốc tế như FAO và WHO. Những quy định này thường bao gồm:

• Người nuôi phải lựa chọn những loại kháng sinh được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho phép sử dụng trong nuôi trồng thủy sản, tránh sử dụng những loại kháng sinh lạ hoặc cấm. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã công bố danh sách 24 loại hóa chất, kháng sinh cấm sử dụng trong nuôi trồng thủy sản.

Bạn có thể tham khảo: Danh mục chất kháng sinh bị cấm sử dụng trong nuôi trồng thủy sản

• Chỉ dùng kháng sinh để trị bệnh, không dùng để phòng bệnh hoặc kích thích tăng trưởng.
• Chỉ dùng kháng sinh khi có chẩn đoán chính xác về bệnh và vi khuẩn gây bệnh, không dùng kháng sinh để trị bệnh do virus gây ra.
• Áp dụng các nguyên tắc đúng loại, đúng bệnh, đúng cách, đúng liều, đúng lúc và đủ thời gian theo chỉ dẫn.
• Kết hợp kháng sinh với các liệu pháp hỗ trợ khác, như cải thiện môi trường nuôi, tăng cường miễn dịch cho thủy sản.
• Tuân thủ thời gian ngưng sử dụng kháng sinh trước khi thu hoạch, để đảm bảo không có dư lượng kháng sinh trong thịt thủy sản.
• Ghi nhận và báo cáo đầy đủ về việc sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản, để có thể theo dõi và kiểm soát hiệu quả.

Việc sử dụng kháng sinh một cách bừa bãi trong nuôi trồng thủy sản có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng như: gây độc, biến đổi hệ vi khuẩn của người tiêu dùng hoặc làm cho người tiêu dùng cũng bị kháng thuốc. Vì vậy, việc sử dụng kháng sinh đúng cách và hiệu quả là một trong những yếu tố quan trọng để đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm của thủy sản. Để nâng cao nhận thức và kiến thức về vấn đề này, người nuôi có thể tham gia vào các sự kiện chuyên ngành như triển lãm Aquaculture Vietnam, nơi cung cấp nhiều thông tin hữu ích và cơ hội giao lưu, hợp tác với các nhà cung cấp thiết bị, dịch vụ và chuyên gia trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản.

Cập nhật xu hướng và công nghệ nuôi trồng mới nhất tại Aquaculture Vietnam

Aquaculture Vietnam 2024 là Triển Lãm Quốc Tế Chuyên Ngành Thủy Sản Việt Nam. Đây là sự kiện toàn diện giúp khách tham quan tiếp cận toàn bộ chuỗi giá trị nuôi trồng thủy sản từ nuôi, bắt đến chế biến. Sự kiện sẽ diễn ra đồng thời cùng triển lãm Vietstock 2024, từ ngày 9 – 11 tháng 10 năm 2024 tại SECC, Tp.HCM. 

Sự kết hợp này sẽ mang đến  hơn 400 đơn vị trưng bày, 13.000 khách tham quan từ hơn 50 quốc gia và vùng lãnh thổ, giới thiệu các sản phẩm, dịch vụ, công nghệ và giải pháp mới nhất cho ngành nuôi trồng thủy sản. Các hoạt động chính của triển lãm bao gồm:

Hội thảo kỹ thuật với sự tham gia của các chuyên gia, hiệp hội, cơ quan nhà nước và trường đại học hàng đầu, chia sẻ các kiến thức, kinh nghiệm, ý tưởng và thông tin quý giá về nhiều khía cạnh của ngành nuôi trồng thủy sản. Cập nhật xu hướng, thị trường và chính sách của ngành nuôi trồng thủy sản tại Việt Nam và khu vực, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến an toàn, chất lượng, hiệu quả và bền vững.

Gặp gỡ, giao thương và hợp tác với các nhà cung cấp thiết bị, dịch vụ và giải pháp toàn cầu, cũng như các doanh nghiệp và nhà đầu tư trong và ngoài nước. Chương trình Match & Meet: Nền tảng kết nối chuyên nghiệp, tạo cầu nối hiệu quả giữa doanh nghiệp và chuyên gia, mở ra cánh cửa hợp tác và bứt phá tiềm năng phát triển.

Hỗ trợ di chuyển và hướng dẫn tham quan các mô hình nuôi trồng thủy sản tiên tiến tại Việt Nam và Campuchia, giúp doanh nghiệp học hỏi kinh nghiệm thực tiễn và mở rộng tầm nhìn kinh doanh.

Vietstock Awards 2024: Trao tặng giải thưởng danh giá cho các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân có đóng góp nổi bật đến ngành chăn nuôi và thủy sản tại Việt Nam trong năm qua.

Hãy tham gia Aquaculture Vietnam 2024 và cùng chung tay đưa ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam vươn tầm cao mới!

Đăng ký trưng bày: https://www.aquafisheriesexpo.com/dat-gian-hang/

Đăng ký tham quan: https://ers-vn.informa-info.com/vsv24

————————–

Box thông tin:

Để biết thêm thông tin chi tiết, Quý vị vui lòng liên hệ Ban tổ chức:

• Đặt Gian Hàng: Ms. Sophie Nguyen – [email protected] 
• Hỗ Trợ Tham Quan: Ms. Phuong – [email protected] 
• Hỗ Trợ Truyền Thông & Marketing: Ms. Anita Pham – [email protected]