Thẻ vàng thủy sản: Cách vượt qua ác mộng của ngành thủy sản Việt Nam?

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, ngành thủy sản Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội lớn để mở rộng thị trường và nâng cao giá trị xuất khẩu. Tuy nhiên, cùng với những cơ hội đó là không ít thách thức, đặc biệt là vấn đề thẻ vàng – một cảnh báo từ Liên minh Châu Âu (EU) đối với các quốc gia không tuân thủ các quy định về chống đánh bắt cá bất hợp pháp. Đoạn mở bài này sẽ phân tích sâu hơn về tình hình hiện tại của “thẻ vàng thủy sản” đối với Việt Nam, những ảnh hưởng của nó đến ngành công nghiệp thủy sản nước nhà, và những bước đi mà chúng ta có thể thực hiện để cải thiện tình hình, đảm bảo một tương lai bền vững cho ngành thủy sản Việt Nam. Hãy cùng chúng tôi khám phá và tìm hiểu sâu hơn qua bài viết dưới đây.

Thẻ vàng thủy sản là gì?

Thẻ vàng thủy sản là một thuật ngữ do Ủy ban châu Âu (EC) sử dụng để cảnh báo hoặc xử phạt các quốc gia không tuân thủ các quy định về khai thác hải sản khi nhập khẩu vào thị trường Liên minh Châu Âu (EU). Cảnh báo này chủ yếu liên quan đến vi phạm các quy tắc về khai thác bất hợp pháp, không báo cáo, và không theo quy định (IUU).

Khi một quốc gia bị EC cảnh báo bằng thẻ vàng, điều này phản ánh sự không đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về quản lý nguồn lợi thủy sản và phòng chống hành vi khai thác IUU. Thẻ vàng không phải là một lệnh cấm ngay lập tức, nhưng nó là dấu hiệu cảnh báo trước khi có thể áp dụng các biện pháp nghiêm khắc hơn, chẳng hạn như thẻ đỏ, có thể dẫn đến lệnh cấm xuất khẩu thủy sản vào EU.

Để gỡ bỏ thẻ vàng, quốc gia bị cảnh báo cần thực hiện các biện pháp cải thiện đáng kể, từ việc tăng cường quản lý và giám sát hoạt động đánh bắt, đến việc đảm bảo rằng tất cả sản phẩm thủy sản nhập khẩu vào EU có nguồn gốc rõ ràng và tuân thủ các quy định IUU. Nếu các biện pháp này được thực hiện thành công và được EC công nhận, thẻ vàng có thể được rút lại và thay thế bằng thẻ xanh, biểu thị việc tuân thủ đầy đủ các quy định.

Ví dụ, Việt Nam đã nhận thẻ vàng vào ngày 23/10/2017 do không kiểm soát hiệu quả hoạt động khai thác IUU tại vùng biển quốc tế và công tác quản lý nghề cá chưa đáp ứng tiêu chuẩn khu vực và toàn cầu. Tuy nhiên, Việt Nam đã nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp quyết liệt để chống lại khai thác IUU và phấn đấu gỡ bỏ thẻ vàng từ EC.

Thẻ vàng đã làm ảnh hưởng ngành thủy sản Việt Nam như thế nào?

Khi EU áp đặt thẻ vàng vào năm 2017, ngành thủy sản Việt Nam đã đối diện với những thách thức nghiêm trọng. Cụ thể, các sản phẩm thủy sản xuất khẩu sang EU phải trải qua quy trình kiểm soát khắt khe hơn, với tất cả lô hàng đều bị kiểm tra thay vì chỉ kiểm tra ngẫu nhiên như trước đây. Điều này không chỉ làm trì hoãn quá trình xuất khẩu mà còn gia tăng chi phí cho các doanh nghiệp thủy sản trong nước.

Trong bối cảnh chung của ngành xuất khẩu thủy sản, EU từng là một thị trường quan trọng, nhưng hiện nay, tầm quan trọng của nó đã giảm sút đáng kể. Mặc dù giá trị xuất khẩu hải sản sang EU vẫn có sự gia tăng, tỷ trọng của thị trường này trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đã thu hẹp. Điều này phản ánh sự thận trọng ngày càng gia tăng của các nhà nhập khẩu EU đối với sản phẩm Việt Nam, cũng như xu hướng chuyển hướng của các doanh nghiệp Việt Nam sang các thị trường khác ít bị ảnh hưởng bởi thẻ vàng.

Bên cạnh đó, thẻ vàng còn tác động tiêu cực đến đời sống và sinh kế của ngư dân ven biển. Họ đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận thị trường EU, một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam. Điều này không chỉ làm giảm thu nhập của ngư dân mà còn ảnh hưởng xấu đến uy tín và hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế.

Dù vậy, chính phủ Việt Nam đã và đang nỗ lực gỡ bỏ thẻ vàng thông qua nhiều biện pháp mạnh mẽ, bao gồm cải thiện khung pháp lý, tăng cường giám sát và kiểm soát hoạt động tàu cá, quản lý đội tàu, chứng nhận sản lượng, và truy xuất nguồn gốc thủy sản. Những nỗ lực này không chỉ nhằm đáp ứng các khuyến nghị từ EU mà còn hướng tới phát triển bền vững cho ngành thủy sản Việt Nam.

Những chiến lược nào có thể gỡ thẻ vàng cho ngành thủy sản Việt Nam?

Để tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) đối với ngành thủy sản, Việt Nam đã triển khai một loạt biện pháp chiến lược cụ thể và quyết liệt. Trước hết, chính phủ đã hoàn thiện hệ thống pháp lý nhằm đáp ứng yêu cầu của EC về phòng chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). Các quy định này bao gồm việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) trên tàu cá, đánh dấu tàu cá, và kiểm soát chặt chẽ hoạt động ra vào cảng.

Một trong những chiến lược chủ đạo là tăng cường công tác quản lý và giám sát đội tàu cá. Tính đến nay, Việt Nam đã đăng ký và giám sát hầu hết các đội tàu, với tỷ lệ lắp đặt VMS đạt 98,5%. Các tỉnh ven biển cũng đã nỗ lực kiểm soát và xử lý nghiêm các vi phạm liên quan đến tàu cá, đặc biệt là các trường hợp tàu không đăng ký, không có giấy phép khai thác hoặc không đăng kiểm.

Ngoài ra, Việt Nam đã triển khai các chương trình tuyên truyền và đào tạo ngư dân về các quy định IUU, nhằm nâng cao nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật. Những biện pháp này không chỉ giúp giảm thiểu vi phạm mà còn nâng cao uy tín của ngành thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Cuối cùng, việc thực hiện chiến lược phát triển thủy sản bền vững đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 cũng đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực tháo gỡ thẻ vàng. Chiến lược này tập trung vào ba trụ cột: giảm khai thác, đẩy mạnh nuôi trồng và bảo tồn biển, nhằm đảm bảo nguồn lợi thủy sản cho các thế hệ tương lai.

Những nỗ lực này đã được EC ghi nhận và đánh giá cao, tuy nhiên, Việt Nam vẫn cần duy trì và tăng cường các biện pháp để đạt được mục tiêu gỡ bỏ thẻ vàng trong thời gian tới.

Mặc dù còn nhiều khó khăn phía trước, nhưng với sự nỗ lực không ngừng của cả hệ thống chính trị và cộng đồng, Việt Nam hoàn toàn có thể khắc phục những hạn chế và gỡ bỏ “thẻ vàng” thủy sản. 

Triển lãm Aquaculture Vietnam 2024, diễn ra từ ngày 9 đến 11 tháng 10 năm 2024, tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), TP.HCM, sẽ là một sự kiện quan trọng đánh dấu những bước tiến mới của ngành thủy sản Việt Nam. Tại đây, các doanh nghiệp sẽ giới thiệu những công nghệ nuôi trồng tiên tiến nhất, các nhà khoa học sẽ chia sẻ những nghiên cứu mới nhất, và các nhà quản lý sẽ cùng nhau thảo luận về những chính sách hỗ trợ ngành thủy sản phát triển bền vững.

Aquaculture Vietnam 2024: Vượt sóng, vượt gió, chinh phục thị trường thế giới

Aquaculture Vietnam 2024 là một sự kiện toàn diện, hỗ trợ toàn bộ chuỗi giá trị trong ngành nuôi trồng thủy sản. Sự kiện này thu hút hơn 100 đơn vị trưng bày và 4.000 khách tham quan trong suốt ba ngày triển lãm. Ngoài triển lãm, một loạt các hội thảo kỹ thuật cũng sẽ được tổ chức, với sự tham gia của các chuyên gia, hiệp hội, tổ chức và trường đại học. Các hội thảo này sẽ chia sẻ những thông tin, quan điểm, kinh nghiệm và kiến thức quý báu về nhiều khía cạnh của ngành nuôi trồng thủy sản.

Khi tham gia Aquaculture Vietnam 2024, doanh nghiệp có thể:

• Tham gia chương trình Match & Meet: Đây là nền tảng kết nối chuyên nghiệp, hỗ trợ việc tìm kiếm và liên hệ với các doanh nghiệp và chuyên gia hàng đầu, phù hợp với nhu cầu cụ thể và mong đợi của bạn. Chương trình này mở ra cơ hội hợp tác và khai phá tiềm năng phát triển không giới hạn.
• Gặp gỡ và hợp tác: Tận dụng cơ hội giao lưu với những nhà cung cấp quốc tế hàng đầu, cũng như các doanh nghiệp, nhà khoa học và nhà đầu tư trong và ngoài nước. Điều này giúp xây dựng mối quan hệ kinh doanh bền vững và mở rộng cơ hội thị trường.
• Cập nhật xu hướng mới nhất: Luôn được cập nhật với những xu hướng, thị trường và chính sách mới nhất liên quan đến ngành thủy sản tại Việt Nam và khu vực. Đặc biệt là các thông tin quan trọng về an toàn, chất lượng, hiệu quả kinh doanh và bền vững môi trường.
• Tham quan các mô hình thủy sản tiên tiến: Hỗ trợ tổ chức di chuyển đến triển lãm và hướng dẫn tham quan dành cho các hộ nuôi trồng thuỷ sản tại Việt Nam và Campuchia. Điều này giúp các doanh nghiệp và hộ chăn nuôi học hỏi kinh nghiệm thực tiễn và mở rộng quan điểm kinh doanh.

Vậy bạn còn chần chờ gì nữa? Hãy đăng ký tham quan triển lãm Aquaculture Vietnam 2024 ngay hôm nay để không bỏ lỡ cơ hội tuyệt vời này!

Đăng ký tham quan: https://ers-vn.informa-info.com/vsv24 

Đăng ký trưng bày: https://www.aquafisheriesexpo.com/dat-gian-hang/

————————–

Box thông tin:

• Đặt Gian Hàng: Ms. Sophie Nguyen – [email protected]
• Hỗ Trợ Tham Quan: Ms. Phuong – [email protected]
• Hỗ Trợ Truyền Thông & Marketing: Ms. Anita Pham – [email protected]