Duy trì độ kiềm ổn định cho ao nuôi thủy sản hiệu quả

Kiểm soát chất lượng nước là yếu tố then chốt đóng vai trò quan trọng quyết định mô hình nuôi trồng thủy sản có thành công hay không. Tuy nhiên, một yếu tố quan trọng thường bị bỏ qua là độ kiềm – một chỉ số hóa học cốt lõi quyết định đến sự phát triển và sức khỏe của các loài thủy sản. Độ kiềm không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của sinh vật mà còn là yếu tố quyết định đến sự cân bằng của hệ sinh thái nước. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về độ kiềm, từ cơ sở khoa học đằng sau nó đến các chiến lược quản lý tiên tiến, giúp các nhà nuôi trồng thủy sản kiểm soát tốt nhất yếu tố quan trọng này, từ đó nâng cao hiệu quả mô hình nuôi trồng thủy sản của mình.

Độ kiềm là gì? Tại sao lại quan trọng trong nuôi trồng thủy sản?

Độ kiềm trong nước, hay còn gọi là alkalinity, là khả năng đệm pH của nước. Nói cách khác, đây là khả năng của nước để chống lại sự thay đổi pH khi có sự thêm vào của các tác động hóa học từ bên ngoài, như việc tăng tính axit. 

Độ kiềm thường được biểu hiện qua dung dịch đệm bao gồm các axit yếu và các base liên hợp của chúng. Độ kiềm thường được đo bằng cách chuẩn độ dung dịch với axit mạnh như HCl cho đến khi pH thay đổi đột ngột hoặc đạt đến một điểm cuối đã xác định trước. Đơn vị đo độ kiềm thường là mEq/L (mili đương lượng trên lít) hoặc mmol/L (milimol trên lít), tương ứng với lượng axit sử dụng trong quá trình chuẩn độ.

Trong ngành thủy sản, độ kiềm đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì môi trường sống ổn định cho sinh vật nuôi, giúp hạn chế sự biến động của pH có thể gây hại cho sức khỏe và sự phát triển của chúng. Độ kiềm cũng giúp xác định khả năng của nguồn nước trong việc trung hòa ô nhiễm axit từ mưa hay nước thải, là một chỉ số quan trọng trong việc đánh giá và quản lý chất lượng nước.

Độ kiềm ảnh hưởng như thế nào đến sinh vật trong ao nuôi?

Độ kiềm trong nước ao nuôi có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sự phát triển của sinh vật. Một độ kiềm cao có thể giúp đệm pH, tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật như tảo phát triển, cung cấp nguồn dinh dưỡng từ hòa tan phosphate. 

Tuy nhiên, nếu độ kiềm quá cao, nó có thể làm kết tủa các hợp chất khác, gây cáu cợn và bùn nổi, làm ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm. Độ kiềm thấp cũng không tốt, có thể gây stress cho tôm, làm giảm tăng trưởng, yếu ớt, sốc môi trường và thậm chí dẫn đến chết. Vì vậy, việc duy trì độ kiềm ở mức cân đối là rất quan trọng trong ao nuôi.

Một số phương pháp đo độ kiềm trong ao nuôi phổ biến

Để đo độ kiềm trong ao nuôi, người ta thường sử dụng các phương pháp sau đây:

Dùng giấy thử pH

Đây là phương pháp đơn giản và nhanh chóng để kiểm tra pH của nước, từ đó có thể suy đoán về độ kiềm của nước. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ cho kết quả tương đối và không thể cung cấp thông tin chi tiết về độ kiềm thực tế.

Phương pháp titration (chuẩn độ)

Đây là phương pháp chính xác hơn, sử dụng hóa chất để xác định lượng kiềm có trong nước. Trong phương pháp này, người ta thường sử dụng axit sulfuric để chuẩn độ dung dịch kiềm. Kết quả được biểu thị qua số mililit axit cần thiết để đưa pH của nước về một mức nhất định.

Sử dụng máy đo kiềm điện tử

Các thiết bị điện tử hiện đại có thể đo trực tiếp độ kiềm trong nước với độ chính xác cao. Máy đo này thường có chi phí cao hơn nhưng đem lại kết quả nhanh chóng và chính xác.

Kits thử nước

Các bộ kit thử nước chuyên dụng cho ao nuôi thường bao gồm các dụng cụ và hóa chất cần thiết để xác định độ kiềm. Các bộ kit này cung cấp hướng dẫn chi tiết và thường dễ sử dụng, phù hợp với cả người mới bắt đầu.

Mỗi phương pháp có ưu và nhược điểm riêng, tùy thuộc vào ngân sách, mức độ chính xác yêu cầu và khả năng tiếp cận công nghệ của người sử dụng. Trong quản lý ao nuôi, việc kiểm soát chính xác độ kiềm là rất quan trọng, bởi nó ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh trưởng của sinh vật nuôi.

Hướng dẫn đo độ kiềm trong ao nuôi bằng Kits test

Như ở trên đã đề cập, hiện nay có khá nhiều phương pháp để đo độ kiềm trong ao nuôi, tuy nhiên, trong khuôn khổ bài viết này, Aquaculture Vietnam sẽ hướng dẫn mọi người cách đo độ kiềm bằng Kits test – phương pháp này mang tính chính xác cao, tiết kiệm thời gian.

Dưới đây là hướng dẫn sử dụng bộ test pH của Sera để kiểm tra độ kiềm trong ao nuôi: 

• Làm sạch lọ thủy tinh: Trước và sau mỗi lần kiểm tra, bạn cần làm sạch trong và ngoài lọ thủy tinh bằng nước máy.
• Lắc đều chai thuốc thử: Trước khi sử dụng, lắc đều chai thuốc thử để đảm bảo hóa chất được phân bố đều.
• Rửa lọ thủy tinh với mẫu nước: Rửa lọ thủy tinh nhiều lần bằng mẫu nước cần kiểm tra để loại bỏ tạp chất.
• Đổ mẫu nước vào lọ: Đổ 5ml mẫu nước cần kiểm tra vào lọ và lau khô bên ngoài lọ.
• Nhỏ thuốc thử: Nhỏ từng giọt thuốc thử vào lọ chứa mẫu nước, lắc đều sau mỗi giọt cho đến khi dung dịch chuyển màu từ xanh sang vàng.
• Tính toán độ kiềm: Lấy số giọt thuốc thử đã sử dụng nhân với 17,9 để tính được hàm lượng mg/l CaCO3 hoặc nhân với 21,8 để tính được hàm lượng mg/l HCO3-.
• Bảo quản: Đóng nắp chai thuốc thử ngay sau khi sử dụng và lưu trữ nơi thoáng mát, tránh xa tầm tay trẻ em.

Mức độ kiềm lý tưởng cho ao nuôi dao động từ 75mg/l đến 200mg/l. Đối với tôm thẻ chân trắng, mức độ kiềm lý tưởng nằm trong khoảng 120 – 150 mg CaCO3/l. Trong khi đó, tôm sú thích hợp với mức độ kiềm từ 80 – 120 mg CaCO3/L. 

Các nguyên nhân chính dẫn đến độ kiềm thấp trong ao tôm có thể kể đến như độ mặn không đủ, hiện tượng phèn, sự bùng nổ của thực vật phù du (tảo), hoặc sự tích tụ quá mức của vỏ ốc. Để cải thiện tình trạng này, việc loại bỏ các yếu tố gây hại kết hợp với việc bổ sung vôi CaCO3 hoặc Sodium bicarbonate (soda) là giải pháp hiệu quả. Đặc biệt, liều lượng soda khuyến nghị là 1,68mg/l có thể giúp phục hồi 1mg/L độ kiềm trong ao nuôi.

Triển lãm Aquaculture Vietnam 2024: Hội tụ tinh hoa ngành thủy sản

Quản lý độ kiềm trong nuôi trồng thủy sản luôn là bài toán nan giải do sự biến động của nguồn nước và nhiều yếu tố môi trường khác. Việc thiếu kiến thức và kỹ thuật phù hợp có thể dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tôm cá và năng suất vụ mùa. 

Nắm bắt được nhu cầu cấp thiết này, Triển lãm Aquaculture Vietnam được tổ chức nhằm cung cấp cho quý vị diễn đàn kết nối với các chuyên gia hàng đầu trong ngành, cập nhật giải pháp tiên tiến và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn để tối ưu hóa chất lượng sản phẩm trong nuôi trồng, đánh bắt và chế biến thủy hải sản.

Aquaculture Vietnam 2024, được tổ chức từ ngày 9 đến 11 tháng 10 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), hứa hẹn sẽ là sự kiện thu hút đông đảo nhà cung cấp, nhà sản xuất, chuyên gia và người nuôi trồng thủy sản trong và ngoài nước. Triển lãm quy tụ hơn 100 doanh nghiệp trưng bày đa dạng các sản phẩm, dịch vụ, giải pháp tiên tiến cho toàn bộ chuỗi giá trị nuôi trồng thủy sản, từ con giống, thức ăn, thiết bị nuôi trồng, đến chế biến và xuất khẩu.

Điểm nhấn của Aquaculture Vietnam 2024:

• Quy mô lớn: Triển lãm thu hút hơn 100 doanh nghiệp tham gia từ nhiều quốc gia, với diện tích trưng bày hơn 3.000 mét vuông.
• Sản phẩm đa dạng: Bao gồm con giống, thức ăn, thuốc thú y, thiết bị nuôi trồng, chế biến, bảo quản, đóng gói, xuất khẩu và các dịch vụ hỗ trợ khác cho ngành nuôi trồng thủy sản.
• Hội thảo kỹ thuật: Diễn ra song song với triển lãm là các hội thảo kỹ thuật do các chuyên gia uy tín trong nước và quốc tế trình bày, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và giải pháp cho các vấn đề nóng hổi của ngành nuôi trồng thủy sản hiện nay.
• Kết nối doanh nghiệp: Triển lãm tạo cơ hội cho các doanh nghiệp kết nối, hợp tác và tìm kiếm khách hàng tiềm năng.

Aquaculture Vietnam 2024 là sự kiện không thể bỏ qua cho:

• Doanh nghiệp: Giới thiệu sản phẩm, dịch vụ, tìm kiếm khách hàng tiềm năng, mở rộng thị trường và hợp tác kinh doanh.
• Người nuôi trồng thủy sản: Cập nhật công nghệ mới, giải pháp tiên tiến, nâng cao hiệu quả sản xuất và kinh doanh.
• Chuyên gia và nhà nghiên cứu: Trao đổi kiến thức, kinh nghiệm, và cập nhật xu hướng phát triển mới nhất của ngành nuôi trồng thủy sản.

Đăng ký tham gia Aquaculture Vietnam 2024 ngay hôm nay để không bỏ lỡ cơ hội kết nối, học hỏi và khám phá những giải pháp tiên tiến cho ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam!

• Đăng ký trưng bày: https://www.aquafisheriesexpo.com/dat-gian-hang/

————————–

Box thông tin:

LIÊN HỆ CHÚNG TÔI: 

• Đặt Gian Hàng: Ms. Sophie Nguyen – [email protected]
• Hỗ Trợ Tham Quan: Ms. Phuong – [email protected]
• Hỗ Trợ Truyền Thông & Marketing: Ms. Anita Pham – [email protected]