Khám phá tiềm năng nuôi tôm nước ngọt tại miền Bắc: Có nên đầu tư?

Nuôi tôm nước ngọt đang ngày càng trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho các nhà nông tại miền Bắc Việt Nam. Với điều kiện khí hậu đặc thù và nguồn tài nguyên phong phú, khu vực này có thể cung cấp một môi trường lý tưởng cho sự phát triển của tôm nước ngọt. Tuy nhiên, để thành công trong việc nuôi tôm tại miền Bắc, việc hiểu rõ về các yếu tố ảnh hưởng như nhiệt độ, chất lượng nước và kỹ thuật nuôi trồng là rất quan trọng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ đưa bạn đến với những thông tin thiết yếu và kinh nghiệm thực tiễn để bạn có thể tận dụng tối đa tiềm năng của nghề nuôi tôm nước ngọt, đồng thời vượt qua những thách thức đặc trưng của miền Bắc.

Tiềm năng phát triển mô hình nuôi tôm nước ngọt tại miền Bắc

Miền Bắc Việt Nam có tiềm năng lớn trong việc nuôi tôm nước ngọt nhờ vào điều kiện tự nhiên thuận lợi và sự phát triển của công nghệ nuôi trồng thủy sản. Khu vực này sở hữu mạng lưới sông ngòi dày đặc, đặc biệt là hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình, cung cấp nguồn nước dồi dào và môi trường sống lý tưởng cho tôm.

Các tỉnh miền Bắc có diện tích mặt nước lớn từ các hồ chứa, hồ thủy điện, và hồ thủy lợi, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nuôi tôm trong lồng bè và ao hồ. Với khoảng 454.109 ha diện tích nuôi thủy sản, trong đó nuôi nước ngọt chiếm 383.999 ha, miền Bắc có tiềm năng phát triển đa dạng các loài thủy sản. Đặc biệt, các tỉnh ven biển như Quảng Ninh có thể phát triển nuôi tôm nước lợ với diện tích lớn, áp dụng các mô hình nuôi công nghệ cao.

Việc áp dụng công nghệ cao như nuôi tôm trong nhà kính đã giúp kiểm soát môi trường nuôi tốt hơn, giảm thiểu bệnh tật và tăng năng suất. Nhà kính giúp người nuôi chủ động kiểm soát nhiệt độ, ánh sáng và các yếu tố môi trường khác, hạn chế tối đa tác động bất lợi từ thời tiết và dịch bệnh. Nhờ đó, người nuôi có thể tăng số vụ nuôi từ 2 vụ lên 3-4 vụ mỗi năm, mang lại thu nhập ổn định và cao hơn.

Tuy nhiên, việc nuôi tôm nước ngọt tại miền Bắc cũng đối mặt với một số thách thức như mùa đông lạnh kéo dài, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của tôm. Để khắc phục, cần đầu tư vào hệ thống sưởi ấm và quản lý môi trường nuôi một cách hiệu quả. Ngoài ra, việc thiếu hụt con giống chất lượng cũng là một vấn đề cần được giải quyết thông qua việc phát triển các trại giống hiện đại và cung cấp giống tôm đạt chuẩn.

Tiềm năng nuôi tôm nước ngọt tại miền Bắc là rất lớn, nhưng để phát huy hết lợi thế này, cần có sự đầu tư bài bản và áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến. Điều này không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn góp phần phát triển kinh tế địa phương một cách bền vững.

Những yêu cầu phải năm đối với mô hình nuôi tôm nước ngọt tại miền Bắc

Chuẩn bị ao nuôi

Đảm bảo bờ ao được xây dựng chắc chắn, ngăn ngừa tình trạng rò rỉ, sạt lở và xói mòn. Độ sâu của mực nước trong ao nuôi phải đạt tối thiểu 1,3 mét, đặc biệt đối với tôm thẻ chân trắng. Hệ thống cấp và thoát nước cần được thiết kế riêng biệt, tránh tình trạng thông cống giữa các ao nuôi để đảm bảo chất lượng nước.

Diện tích của ao chứa/lắng phải đạt tối thiểu 15% tổng diện tích ao nuôi. Các bờ ao cũng cần phải được xây dựng chắc chắn để phòng ngừa rò rỉ, sạt lở và xói mòn.

Cần có khu vực xử lý nước thải tập trung cho toàn vùng nuôi hoặc ao xử lý riêng biệt cho từng cơ sở nuôi. Khoảng cách giữa ao xử lý nước thải và các ao nuôi, ao chứa/lắng cần đạt tối thiểu 10 mét. Diện tích của ao xử lý nước thải cũng phải chiếm ít nhất 10% tổng diện tích ao nuôi. Bờ ao phải đảm bảo không bị rò rỉ, sạt lở và xói mòn.

Cải tạo ao

Ao mới

Sau khi hoàn tất việc xây dựng ao, tiến hành đổ nước vào và để ngâm trong khoảng 2-3 ngày. Sau đó, xả nước để rửa sạch ao, thực hiện quá trình này từ 2 đến 3 lần. Tiếp theo, sử dụng vôi bột để điều chỉnh độ pH cho bờ và đáy ao. Lượng vôi cần thiết phụ thuộc vào mức pH của đáy ao: đối với pH từ 6 đến 7, cần sử dụng 300-400 kg/ha; đối với pH từ 4,5 đến 6, cần từ 500 đến 1.000 kg/ha. Sau khi rắc vôi, để ao khô trong khoảng 7-10 ngày trước khi đưa nước vào qua lưới lọc có mắt lưới từ 9-10 lỗ/cm.

Ao cũ

Đối với ao nuôi đất đã sử dụng và không có lớp lót bạt, cần thực hiện các bước sau: tháo cạn nước, sửa chữa bờ ao, dọn dẹp bùn và cày xới đáy ao. Trong trường hợp không thể tháo cạn nước, sử dụng máy cào để tập trung chất thải về một góc ao rồi bơm hút ra ngoài. Tiếp theo, tiến hành bón vôi với liều lượng từ 40 đến 100 kg/1.000 m², tùy thuộc vào độ pH của đất. Đối với pH thấp, lượng vôi cần sử dụng nhiều hơn. Loại vôi sử dụng là vôi bột CaO (vôi nung).

Hướng dẫn gây màu nước

Để tạo màu nước cho ao nuôi tôm, có nhiều phương pháp khác nhau, mỗi phương pháp đều có những ưu điểm riêng. Dưới đây là một số phương pháp bạn có thể tham khảo:

Sử dụng cám gạo, bột cá và bột đậu nành

• Tỉ lệ: 2 phần cám gạo, 1 phần bột cá, 2 phần bột đậu nành.
• Cách làm: Trộn đều hỗn hợp, nấu chín và ủ kín trong 2-3 ngày. Sau đó, rải đều vào ao với liều lượng 3-4 kg hỗn hợp cho mỗi 1.000 m³ nước. Thực hiện liên tục trong 3 ngày cho đến khi nước ao đạt màu xanh nhạt và độ trong khoảng 30-40 cm.

Mật rỉ đường, cám gạo và bột đậu nành

• Tỉ lệ: 3 phần mật rỉ đường, 1 phần cám gạo, 3 phần bột đậu nành.
• Cách làm: Trộn đều, nấu chín và ủ trong 12 tiếng. Sau đó, rải đều vào ao với liều lượng tương tự như phương pháp trên.

Sử dụng chất vô cơ

• Các loại phân: urê phosphate, urê, N-P-K (46:0:0), hoặc super phosphate.
• Cách làm: Hòa tan phân theo hướng dẫn và bón vào ao, theo dõi màu nước và bổ sung khi cần.

Sử dụng sản phẩm tạo màu giả

• Ưu điểm: Tạo màu nước nhanh chóng.
• Nhược điểm: Không tạo nguồn thức ăn tự nhiên cho ao nuôi.

Sử dụng men vi sinh 

Sử dụng 100ml men vi sinh + 20-50 lít nước ao + 3 lít mật rỉ sạch. Khuấy đều, sục khí mạnh trong 24 tiếng để xử lý nước. Bón vào ao và duy trì theo liều lượng hướng dẫn.

Quá trình gây màu nước cần được thực hiện ngay từ đầu vụ nuôi, trước khi thả tôm. Nước ao cần được kiểm tra thường xuyên để đảm bảo màu nước không quá đậm hoặc quá nhạt, vì điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm. Màu nước lý tưởng sẽ giúp tôm phát triển khỏe mạnh, giảm stress và hạn chế bệnh tật. Màu nước tạo điều kiện cho phiêu sinh vật phát triển, giảm độ trong của nước, che bớt ánh sáng, hạn chế sự phát triển của rong, tảo đáy ao. Đồng thời, nó giúp giảm sự dao động nhiệt độ nước và tăng lượng oxy hòa tan.

Chọn và cách thả giống

Sau khi ao nuôi đạt các tiêu chuẩn kỹ thuật về chất lượng nước (độ trong: 30-40cm, màu nước: nâu nhạt, pH: 7.5-8.5, DO: >4mg/l, kiềm: 80-120mg/l), tiến hành thả giống tôm.

Tôm giống đảm bảo chất lượng cao, không dị tật, có nguồn gốc rõ ràng. Đối với tôm giống cỡ P10-12, mật độ thả khuyến nghị là 120-150 con/m².

Thời điểm thả giống lý tưởng là từ tháng 9 đến tháng 10, vào buổi chiều mát hoặc sáng sớm để giảm thiểu sốc nhiệt cho tôm. Trước khi thả, cần tiến hành cân bằng nhiệt độ giữa túi đựng tôm và nước ao trong khoảng 15-20 phút.

Dinh dưỡng và quản lý ao nuôi

Giai đoạn này quyết định sự thành công của ao tôm, vì vậy việc đầu tư và chú trọng vào các yếu tố quan trọng là rất cần thiết.

Tôm cần được cung cấp nguồn dinh dưỡng cân đối và đầy đủ. Việc điều chỉnh lượng thức ăn hàng ngày dựa trên kích thước và hoạt động của tôm là vô cùng quan trọng.

Nên chia nhỏ bữa ăn thành 5-6 bữa/ngày để tôm hấp thu tối đa chất dinh dưỡng. Việc lựa chọn thức ăn chất lượng cao, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm là yếu tố then chốt.

Các chỉ số như pH, độ mặn, độ kiềm, nồng độ oxy hòa tan, amonia, nitrite cần được theo dõi và điều chỉnh thường xuyên để tạo môi trường sống tối ưu cho tôm. Việc thay nước định kỳ (khoảng 30% lượng nước/tuần) giúp loại bỏ chất thải và bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết.

Sử dụng chế phẩm sinh học để ổn định màu nước, tạo điều kiện phát triển cho các loại vi sinh vật có lợi. Thường xuyên loại bỏ các vật thể lạ, chất hữu cơ dư thừa để tránh ô nhiễm nguồn nước và gây bệnh cho tôm.

Tôm dễ bị tấn công bởi các sinh vật bên ngoài như cua, cá lớn hoặc các loài động vật xâm nhập. Để bảo vệ, nên sử dụng lưới bao quanh ao nhằm ngăn chặn các mối nguy này.

Việc cung cấp đủ oxy hòa tan cho tôm là rất quan trọng, đặc biệt là trong giai đoạn tôm lớn. Tần suất quạt nước cần được điều chỉnh linh hoạt tùy thuộc vào mật độ nuôi, nhiệt độ nước và giai đoạn phát triển của tôm.

• Trong 5 tuần đầu, quạt nước hoạt động 1 giờ mỗi ngày.
• Từ tuần thứ 6 đến tuần thứ 8, tăng thời gian lên 3 giờ mỗi ngày.
• Từ tuần thứ 9 đến tuần thứ 12, tăng lên 6 giờ mỗi ngày.
• Từ tuần thứ 13 đến tuần thứ 15, tăng lên 9 giờ mỗi ngày.
• Từ tuần thứ 15 đến khi thu hoạch, quạt nước nên hoạt động 11 giờ mỗi ngày.

Việc cung cấp đủ oxy qua quạt nước là rất quan trọng cho sự phát triển của tôm. Cần theo dõi chặt chẽ và điều chỉnh thời gian hoạt động của quạt nước để đảm bảo tôm phát triển khỏe mạnh và duy trì giá trị kinh tế của việc nuôi trồng.

Với những kiến thức đã được cung cấp, hy vọng bạn đã có cái nhìn tổng quan về kỹ thuật nuôi tôm nước ngọt ở miền Bắc. Nuôi tôm nước ngọt ở miền Bắc, với những thách thức riêng nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội. 

Để thành công, người nuôi cần trang bị cho mình những kiến thức chuyên sâu và áp dụng các công nghệ hiện đại. Triển lãm Aquaculture Vietnam chính là sự kiện không thể bỏ qua, nơi tập trung các chuyên gia hàng đầu, các doanh nghiệp cung cấp giải pháp nuôi tôm toàn diện và những công nghệ tiên tiến nhất. Hãy đến đây để khám phá và cập nhật những thông tin mới nhất, cùng nhau xây dựng một ngành nuôi tôm bền vững và hiệu quả.

Aquaculture Vietnam: Khơi nguồn đổi mới, vươn tới tương lai.

Bạn đang tìm kiếm giải pháp để nâng cao năng suất, giảm chi phí và mở rộng thị trường cho doanh nghiệp thủy sản của mình? Aquaculture Vietnam chính là câu trả lời bạn cần.

Tại sự kiện này, bạn sẽ được:

• Khám phá công nghệ đột phá: Các giải pháp công nghệ tiên tiến nhất sẽ được trình diễn, giúp bạn tối ưu hóa mọi khâu trong quy trình sản xuất.
• Kết nối với cộng đồng: Gặp gỡ những người đồng nghiệp, đối tác tiềm năng và cùng nhau xây dựng một tương lai bền vững cho ngành thủy sản Việt Nam.
• Nắm bắt cơ hội: Tham gia các hội thảo chuyên đề, lắng nghe những chia sẻ từ các chuyên gia hàng đầu và tìm kiếm những cơ hội hợp tác mới.

Aquaculture Vietnam 2026 sẽ diễn ra từ ngày 11-13/03/2026 tại Trung tâm Hội chợ & Triển lãm Sài Gòn (SECC), 799 Nguyễn Văn Linh, Quận 7, TP.HCM.

Đăng ký trưng bày: https://www.aquafisheriesexpo.com/dat-gian-hang/

————————–

Box thông tin:

• Đặt Gian Hàng: Ms. Sophie Nguyen – [email protected]
• Hỗ Trợ Tham Quan: Ms. Phuong – [email protected]
• Hỗ Trợ Truyền Thông & Marketing: Ms. Anita Pham – [email protected]