Bí quyết “bội thu” cho ao tôm sú

Tôm sú là một mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, mang lại thu nhập lớn cho người dân. Tuy nhiên, nuôi tôm sú cũng đòi hỏi nhiều kỹ thuật, kinh nghiệm và đầu tư. Vậy làm thế nào để nuôi tôm sú hiệu quả, an toàn và bền vững? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về nuôi tôm sú, từ cách chọn giống, chuẩn bị ao, cho đến quản lý, chăm sóc và thu hoạch tôm sú.

Lựa chọn địa điểm

Vùng nuôi tôm sú cần được quy hoạch và lựa chọn cẩn thận để đảm bảo môi trường phù hợp cho sự phát triển của tôm. Nên chọn những khu vực có nền đất thịt hoặc pha cát, ít mùn, giữ nước tốt, thuận tiện cho việc cấp thoát nước. Nguồn nước sử dụng cho nuôi tôm cần đảm bảo sạch, không ô nhiễm, không chứa các hóa chất độc hại. Ngoài ra, khu vực nuôi cần thuận lợi về giao thông và có nguồn điện lưới ổn định để phục vụ cho các hoạt động sản xuất.

Thiết kế ao nuôi

Hệ thống ao nuôi tôm sú thường bao gồm ba ao chính: ao lắng, ao nuôi và ao xử lý chất thải. Tỷ lệ diện tích của các ao này lần lượt là 20-25%, 60-70% và 10-15%. Diện tích ao nuôi phù hợp dao động từ 1500 đến 3000 m2, với bờ ao cao 2-2.5 m và mực nước duy trì ở mức 1.4-2 m. Hình dạng ao nuôi phổ biến là vuông hoặc chữ nhật, với các góc được bo tròn để tạo thuận lợi cho việc di chuyển của tôm. Bên cạnh đó, ao nuôi cần được rào lưới xung quanh để ngăn chặn các loài động vật mang mầm bệnh xâm nhập. Đáy ao nên được thiết kế bằng phẳng và có độ dốc nhẹ về phía hệ thống thoát nước. Để hạn chế xói lở và rò rỉ nước, bờ ao nên được lót bạt hoặc sử dụng các vật liệu chống thấm khác.

Chuẩn bị ao nuôi

Cải tạo ao

Trước khi thả giống, cần tiến hành cải tạo ao nuôi để đảm bảo môi trường nước sạch và phù hợp cho tôm sinh trưởng. Bước đầu tiên là tháo cạn nước trong ao và tiến hành sên vét bùn đáy để loại bỏ các địch hại tiềm ẩn. Sau đó, cần gia cố bờ ao, lót bạt và rào lưới để hạn chế thất thoát nước và ngăn chặn các loài động vật mang mầm bệnh xâm nhập. Việc bón vôi đá cần được thực hiện dựa trên độ pH của đất, có thể bổ sung thêm vôi nông nghiệp và khoáng vi lượng để cung cấp dinh dưỡng cho ao nuôi. Tiếp theo, ao nuôi cần được phơi nắng trong 5-7 ngày để diệt các mầm bệnh và kích thích tảo phát triển. Đối với những ao không thể phơi nắng, cần áp dụng các biện pháp xử lý nước phù hợp. Ao mới cần được ngâm rửa đáy 2-3 lần trước khi tiến hành cải tạo.

Lấy và xử lý nước

Nước cấp cho ao nuôi tôm sú cần được lấy từ nguồn nước sạch, không ô nhiễm. Sau khi lấy nước vào ao lắng, cần để lắng trong 3-5 ngày trước khi cấp vào ao nuôi. Nước cấp từ ao lắng sang ao nuôi cần được lọc qua túi lọc để loại bỏ các tạp chất. Mực nước trong ao nuôi nên duy trì ở mức 1.3-1.4 m. Sau khi cấp nước, cần chạy quạt liên tục trong 3 ngày để kích thích tảo phát triển. Để diệt khuẩn trong nước, cần sử dụng Chlorine với nồng độ 30 ppm (30 kg/1000 m3) hoặc TCCA với nồng độ 20 ppm. Tiếp theo, cần xử lý EDTA với liều lượng 2-3 kg/1000 m3 để khử kim loại nặng và độ cứng của nước. Trong quá trình xử lý nước, cần chạy quạt liên tục để phân hủy dư lượng Chlorine.

Gây màu nước

Màu nước đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thức ăn tự nhiên cho tôm và tạo môi trường sống ổn định. Để gây màu nước, cần sử dụng hỗn hợp mật đường, cám gạo và bột đậu nành theo tỷ lệ 3:1:3. Hỗn hợp này cần được ủ trong 12 tiếng trước khi sử dụng. Bón 3kg hỗn hợp ủ cho 1000m3 nước ao nuôi và tạt đều 3 ngày liên tục vào sáng sớm (9-10 giờ). Kết hợp với việc bón hỗn hợp ủ, cần bổ sung thêm vôi Dolomite với liều lượng 10-15 kg/m3. Khi nước ao chuyển sang màu tảo khuê (vàng hoặc nâu nhạt) hoặc xanh vỏ đậu, cần bổ sung thêm 3kg mật đường/100m3 nước và cấy men vi sinh để kích thích tảo phát triển mạnh hơn.

• Đối với những ao nuôi khó gây màu hoặc màu nước không bền, cần bổ sung thêm các khoáng chất vi lượng và kết hợp sử dụng biện pháp kéo đáy ao 2 lần/ngày để khuấy tảo tầng đáy.
• Trước khi thả giống, cần kiểm tra và điều chỉnh các yếu tố môi trường nước trong ao nuôi cho phù hợp, bao gồm:
  • Độ pH: 7.5 – 8.5 (dao động trong ngày không quá 0.5)
  • Độ kiềm: 120 – 180 mg/l
  • Độ mặn: 5 – 25‰ (tốt nhất > 5‰)
  • Độ trong: 30 – 40 cm
  • NH3: < 0.1 mg/l
  • H2S: < 0.03 mg/l
  • Hàm lượng ôxy hòa tan: > 5 mg/l
• Để duy trì môi trường nước tốt cho tôm phát triển, cần chạy quạt liên tục ban ngày để kích thích tảo phát triển và cung cấp ôxy cho tôm.

Thiết kế hệ thống quạt nước

Hệ thống quạt nước đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp ôxy và tạo dòng chảy trong ao nuôi, giúp tôm phát triển khỏe mạnh và hạn chế dịch bệnh. Cần thiết kế hệ thống quạt nước phù hợp với diện tích và mật độ nuôi của ao.

• Vị trí đặt quạt: cách bờ ao khoảng 1.5 m.
• Khoảng cách giữa hai cánh quạt: 40 – 60 cm.
• Lắp đặt quạt so le nhau để tạo dòng chảy tốt nhất.
• Đối với ao nuôi có mật độ cao hơn 60 con/m2, cần bổ sung thêm thiết bị cung cấp oxy đáy để đảm bảo cung cấp đủ oxy cho tôm.
• Nên sử dụng kết hợp hai loại quạt: quạt nhựa và quạt lông nhím theo tỷ lệ 1:1 để tạo dòng chảy tốt nhất, giúp phân bố thức ăn đều và tạo vùng cho ăn, sinh hoạt sạch cho tôm, đồng thời tăng cường khả năng cung cấp oxy hòa tan trong ao.

Chọn tôm giống khỏe mạnh

Để có được vụ nuôi tôm thành công, việc đầu tiên và quan trọng nhất là phải chọn được tôm giống khỏe mạnh. Nên mua tôm giống tại những trại uy tín, có chứng nhận chất lượng, kiểm dịch và cấp phép đầy đủ. Tôm giống tốt cần đảm bảo các tiêu chí sau:

• Nguồn gốc rõ ràng: Xuất xứ từ trại giống uy tín, có hồ sơ kiểm dịch và chứng nhận chất lượng rõ ràng.
• Sức khỏe tốt: Khỏe mạnh, linh hoạt, bơi lội nhanh nhẹn, phản xạ nhanh với ánh sáng và tiếng động.
• Hình thái đẹp: Kích thước đồng đều, màu sắc sáng bóng, vỏ mỏng, không có dị tật.
• Kiểm tra sức khỏe: Sử dụng phương pháp “gây sốc” để đánh giá sức khỏe tôm. Cho tôm vào nước ngọt pha loãng, tỷ lệ sống trên 80% là tốt.

Tạo môi trường nuôi phù hợp trước khi thả giống

Trước khi thả tôm giống, cần kiểm tra kỹ lưỡng các chỉ tiêu môi trường nước như độ mặn, pH, amoniac,… đảm bảo đạt chuẩn. Độ mặn của nước nuôi và nước vận chuyển tôm cần chênh lệch không quá 5‰ để tránh tôm bị sốc.

Thả tôm giống đúng thời điểm

Thời điểm thả tôm giống cũng đóng vai trò quan trọng ảnh hưởng đến tỷ lệ sống và sức khỏe của tôm. Nên thả tôm vào lúc trời mát mẻ, ít nắng như sáng sớm hoặc chiều tà. Tránh thả tôm lúc trời mưa to hoặc nắng gắt.

Kỹ thuật thả tôm giống

Vệ sinh dụng cụ thả tôm: Cần vệ sinh dụng cụ thả tôm kỹ lưỡng để tránh lây lan mầm bệnh. Cho tôm vào thau/xô nước, khuấy đều cho tôm bám vào thành. Sau đó, rót từ từ nước trong thau/xô vào bể/ao, cho tôm thích nghi 20 phút trước khi thả trực tiếp.

Chăm sóc tôm

Để đạt được hiệu quả nuôi trồng cao nhất, việc áp dụng chiến lược cho ăn phù hợp đóng vai trò vô cùng quan trọng. Tùy thuộc vào điều kiện cụ thể của từng hộ nuôi, có thể lựa chọn phương pháp cho ăn thủ công hoặc sử dụng thiết bị tự động cho ăn nếu mật độ nuôi cao.

Giai đoạn đầu

• Sau khi thả giống 2 ngày, bắt đầu cho ăn theo hướng dẫn trên bao bì thức ăn. Ban đầu chỉ nên cho ăn 2 cử vào buổi tối để tập cho tôm thói quen ăn mồi.
• Khi tôm đạt 15 ngày tuổi, cần đặt sàn ăn để theo dõi lượng thức ăn và điều chỉnh khẩu phần phù hợp.
• Áp dụng quy trình nuôi tôm sú bằng vi sinh để tăng cường hệ vi sinh vật có lợi trong môi trường nước, hỗ trợ tôm tiêu hóa thức ăn tốt hơn và hạn chế dịch bệnh.

Giai đoạn tiếp theo

• Từ 3 tuần tuổi trở đi, có thể tăng dần tần suất cho ăn lên 4 – 5 lần/ngày.
• Dựa vào lượng thức ăn còn lại trên sàn sau mỗi cử, điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp để tránh lãng phí và ô nhiễm môi trường nước.
• Quan sát hoạt động bắt mồi, màu sắc, phụ bộ và thức ăn trong ruột của tôm để kịp thời phát hiện dấu hiệu bất thường và có biện pháp xử lý phù hợp.

Quản lý môi trường ao nuôi hiệu quả

Môi trường nước đóng vai trò quyết định đến sự phát triển và sức khỏe của tôm sú. Do vậy, việc quản lý môi trường ao nuôi hiệu quả là vô cùng cần thiết. Theo dõi các chỉ số môi trường:

• Độ pH: Nên duy trì độ pH trong khoảng 7,5 – 8,5, dao động tối đa không quá 0,5 đơn vị trong ngày.
• Độ kiềm: Duy trì độ kiềm ở mức 120 mg/l trở lên bằng cách sử dụng vôi CaCO3 hoặc Dolomite.
• Amoniac (NH3): Kiểm tra nồng độ NH3 3 ngày/lần và xử lý kịp thời nếu vượt quá ngưỡng cho phép.
• Bổ sung khoáng chất cho ao nuôi vào ban đêm 3 – 5 lần/tuần để giúp tôm nhanh cứng vỏ và lột xác đồng loạt.
• Sử dụng các chế phẩm sinh học như EM để ổn định chất lượng nước và đáy ao, nâng cao sức khỏe và sức đề kháng cho tôm, đồng thời tăng khả năng hấp thụ thức ăn.
• Định kỳ 7 – 10 ngày/lần cấy vi sinh để tăng cường mật độ vi khuẩn lợi trong ao nuôi.
• Kết hợp diệt khuẩn 7 – 10 ngày/lần và cấy thêm men vi sinh trở lại sau 48 giờ để duy trì hệ vi sinh vật có lợi trong ao.
• Hạn chế lấy nước trực tiếp vào ao nuôi.
• Khi cần thiết, lấy nước vào ao lắng, xử lý Chlorine (30 kg/1.000 m3) và bơm vào ao lúc trời mát, mỗi lần cấp 20% lượng nước.

Thu hoạch tôm

Nuôi tôm sú trong 4 tháng là thời gian lý tưởng để bạn bắt đầu thu hoạch. Khi tôm đạt kích thước từ 35-50 gram/con, bạn có thể tiến hành thu hoạch để đảm bảo chất lượng và giá thành tốt nhất.

Trước khi thu hoạch, bạn cần quan sát kỹ lưỡng kích thước, màu sắc và hoạt động của tôm như: Tôm đạt kích thước thu hoạch khi đạt trọng lượng từ 35-50 gram/con, tình trạng khỏe mạnh bơi lội nhanh nhẹn, có màu sắc sáng bóng, vỏ tôm cứng cáp.

Lưu ý: Không nên thu hoạch tôm trong giai đoạn tôm lột xác vì lúc này tôm rất yếu và dễ bị tổn thương.

Nuôi tôm sú là một ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, đóng góp nhiều vào xuất khẩu và tiêu thụ thủy sản trong nước. Tuy nhiên, nuôi tôm sú cũng đối mặt với nhiều thách thức như bệnh tật, ô nhiễm môi trường, thiếu vốn và công nghệ. Để giải quyết những thách thức này và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành nuôi tôm sú, việc áp dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến và cập nhật những xu hướng mới nhất là vô cùng quan trọng. Triển lãm Aquaculture Vietnam 2024 sẽ là cơ hội tuyệt vời để bạn có thể tìm hiểu về những công nghệ nuôi tôm tiên tiến nhất, sản phẩm thức ăn và thuốc thủy sản chất lượng cao, cũng như tham gia các hội thảo chuyên đề do các chuyên gia đầu ngành chia sẻ kinh nghiệm.

Aquaculture Vietnam 2024 – Hướng đến mô hình nuôi trồng thủy sản bền vững

Aquaculture Vietnam 2024 sẽ diễn ra từ ngày 9 đến 11 tháng 10 năm 2024 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), thành phố Hồ Chí Minh. Đây là sự kiện toàn diện giúp khách tham quan tiếp cận toàn bộ chuỗi giá trị nuôi trồng thủy sản từ nuôi, đánh bắt đến chế biến. Aquaculture Vietnam 2024 sẽ có những hoạt động sau:

• Triển lãm với hơn 100 gian hàng của các công ty trong và ngoài nước, giới thiệu các sản phẩm, thiết bị, dịch vụ và giải pháp tiên tiến cho ngành nuôi trồng thủy sản.
• Hội thảo kỹ thuật với sự tham gia của các chuyên gia, hiệp hội,… chia sẻ những kiến thức, kinh nghiệm, ý tưởng và giá trị ngành cho khách tham dự qua nhiều góc nhìn khác nhau về ngành nuôi trồng thủy sản.
• Gặp gỡ các nhà đầu tư, đối tác, khách hàng và nhà cung cấp, mở rộng mạng lưới kinh doanh và nâng cao hình ảnh thương hiệu.
• Cập nhật những xu hướng, thách thức và cơ hội của ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam và thế giới, đặc biệt là về vấn đề bảo vệ sức khỏe thủy sản, phát triển bền vững.
• Chương trình Match & Meet hỗ trợ kết nối trực tiếp giữa các nhà cung cấp và người mua tiềm năng trong ngành nuôi trồng thủy sản. Bạn có thể đăng ký trước để nhận được danh sách các đối tác phù hợp với nhu cầu của bạn và lên lịch hẹn gặp gỡ tại triển lãm.
• Hỗ trợ phương tiện di chuyển và hướng dẫn tham quan cho các hộ nuôi trồng thủy sản từ nhiều tỉnh thành Việt Nam và Campuchia. Bạn có thể đăng ký tham gia theo đoàn để nhận được nhiều hỗ trợ và tiện ích.

Còn rất nhiều hoạt động, cùng vô vàn giá trị thiết thực khác đang chờ bạn. Hãy đăng ký tham gia ngay hôm nay!

Đăng ký trưng bày: https://www.aquafisheriesexpo.com/dat-gian-hang/

————————–

Box thông tin:

• Đặt Gian Hàng: Ms. Sophie Nguyen – [email protected]
• Hỗ Trợ Tham Quan: Ms. Phuong – [email protected]
• Hỗ Trợ Truyền Thông & Marketing: Ms. Anita Pham – [email protected]