Thị trường xuất khẩu thủy sản Việt Nam: Đâu là điểm đến số 1?

Việt Nam, với bờ biển dài và nguồn tài nguyên biển phong phú, từ lâu đã khẳng định vị thế là một trong những quốc gia xuất khẩu thủy sản hàng đầu thế giới. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, ngành thủy sản Việt Nam không chỉ đóng góp lớn vào nền kinh tế quốc gia mà còn tạo dựng được tên tuổi trên các thị trường quốc tế. Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá thị trường xuất khẩu lớn nhất của thủy sản Việt Nam, từ đó hiểu rõ hơn về những cơ hội và thách thức mà ngành này đang đối mặt trong quá trình phát triển và mở rộng.

Trung Quốc

Kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang thị trường Trung Quốc trong nửa đầu năm nay đạt gần 690 triệu USD, tăng 8,4% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, kết quả này lại không đồng đều giữa các mặt hàng.

Cá tra, mặt hàng chủ lực, ghi nhận mức giảm 7,4% về kim ngạch, chỉ đạt hơn 243 triệu USD, dù vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất (35%). Ngược lại, tôm hùm chứng kiến sự tăng trưởng ấn tượng với 174%, đạt gần 122 triệu USD, chiếm gần 18% tổng giá trị xuất khẩu. Các loại tôm khác như tôm thẻ chân trắng và tôm sú đều giảm lần lượt 10% và 30%.

Bên cạnh đó, nhiều loài cá biển cũng ghi nhận sự sụt giảm kim ngạch xuất khẩu. Riêng cua sống lại nổi bật với mức tăng trưởng gấp 12 lần, đạt 49 triệu USD, góp mặt trong top 4 mặt hàng có giá trị xuất khẩu cao nhất.

Các sản phẩm đông lạnh chủ yếu giảm do giá cả thị trường biến động. Ngược lại, thủy sản sống lại có triển vọng tốt hơn, đặc biệt là tôm hùm, cua sống, nghêu và ốc hương, với mức tăng trưởng lần lượt là 174%, 1200%, 280% và 282%.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tình trạng cung vượt cầu của tôm đông lạnh, đặc biệt là tôm Ecuador, đang tác động tiêu cực đến xuất khẩu tôm của Việt Nam sang thị trường này. Trong khi đó, nhu cầu về cá hồi và tôm hùm lại có xu hướng tăng. Điều này cho thấy, để tận dụng tối đa tiềm năng của thị trường Trung Quốc, doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung vào các sản phẩm chất lượng cao, có giá trị gia tăng và đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng Trung Quốc.

Mỹ

Thị trường Hoa Kỳ, vốn là một trong những thị trường xuất khẩu thủy sản trọng điểm của Việt Nam, đã ghi nhận sự suy giảm đáng kể trong năm 2023. Mặc dù vậy, với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt gần 1,56 tỷ USD, thị trường này vẫn giữ vai trò quan trọng trong cơ cấu xuất khẩu thủy sản quốc gia.

Năm 2022, Hoa Kỳ chiếm 23% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, trong đó tôm và cá ngừ là hai mặt hàng chủ lực. Cụ thể, tôm Việt Nam, đặc biệt là tôm chân trắng, chiếm 25% tổng lượng xuất khẩu sang thị trường này. Trong khi đó, cá ngừ chiếm tỷ trọng áp đảo với 54%.

Sự kiện hội chợ Thủy sản Bắc Mỹ được tái khởi động sau đại dịch COVID-19, với sự tham gia của 13 doanh nghiệp Việt Nam, đã minh chứng cho sự quan tâm không ngừng của thị trường Hoa Kỳ đối với thủy sản Việt Nam. Điều này mở ra nhiều cơ hội để ngành thủy sản nước ta phục hồi và tăng trưởng trong thời gian tới, đặc biệt khi các doanh nghiệp Việt Nam chủ động nắm bắt xu hướng thị trường và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng Mỹ.

Với sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu, nhu cầu tiêu thụ thủy sản tăng cao và lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do, thị trường Hoa Kỳ dự báo sẽ tiếp tục là một trong những thị trường xuất khẩu thủy sản trọng điểm của Việt Nam trong tương lai.

Nhật Bản

Thị trường Nhật Bản tiếp tục khẳng định vị thế là một trong những điểm đến hàng đầu cho xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. 

Trong năm 2023, Nhật Bản đã trở thành một thị trường hấp dẫn, với kim ngạch xuất khẩu dự kiến đạt khoảng 1,75 tỷ USD, đứng thứ 4 trong danh sách các thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Đặc biệt, riêng trong tháng 1/2023, Nhật Bản đã vượt lên trở thành thị trường tiêu thụ thủy sản lớn nhất của Việt Nam, với giá trị xuất khẩu đạt 91 triệu USD, chiếm 19,9% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của cả nước.

Nhật Bản là thị trường chủ lực và ổn định cho sản phẩm tôm của Việt Nam. Trong năm 2022, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Nhật Bản đã đạt 671 triệu USD, tăng 16% so với năm 2021. Các sản phẩm hải sản khác như bạch tuộc đông lạnh và cá thu cũng ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể về cả khối lượng và giá trị trong năm 2022.

Tuy nhiên, thị trường Nhật Bản cũng đặt ra những yêu cầu khắt khe. Trong năm 2023, việc xuất khẩu thủy sản sang Nhật Bản đòi hỏi các doanh nghiệp cần đặc biệt chú trọng đến việc tuân thủ các quy định liên quan đến khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) tương tự như yêu cầu từ Liên minh châu Âu. Các doanh nghiệp Việt Nam cần nắm rõ và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Nhật Bản để đảm bảo chuỗi cung ứng từ khai thác đến xuất khẩu được kiểm soát chặt chẽ theo chuẩn IUU.

Nhìn chung, với sự tăng trưởng mạnh mẽ của các sản phẩm chủ lực và dự báo tăng trưởng GDP tích cực của Nhật Bản trong năm 2023, cùng với các chính sách kích thích kinh tế của chính phủ, thị trường Nhật Bản vẫn là một cơ hội lớn cho ngành thủy sản Việt Nam. Để tận dụng tối đa cơ hội này, các doanh nghiệp cần tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường Nhật Bản.

Liên minh EU

Mặc dù là thị trường quan trọng của ngành xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, tuy nhiên, số liệu thống kê năm 2023 cho thấy một sự sụt giảm đáng kể về kim ngạch xuất khẩu, đạt 869,54 triệu USD, giảm 28,9% so với năm 2022. Nguyên nhân chính của sự sụt giảm này có thể quy do những thách thức ngày càng tăng từ các quy định nghiêm ngặt của EU, đặc biệt là liên quan đến vấn đề khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Mặc dù gặp phải khó khăn trong ngắn hạn, tiềm năng của thị trường EU đối với ngành thủy sản Việt Nam vẫn rất lớn. Trước đó, vào năm 2019, kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang EU đạt mức cao kỷ lục 1,29 tỷ USD, chiếm 15% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của cả nước. Tôm các loại tiếp tục là mặt hàng chủ lực, chiếm 44,3% về giá trị. Các thị trường trọng điểm bao gồm Hà Lan, Đức, Italia và Tây Ban Nha.

Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA) được kỳ vọng sẽ là động lực quan trọng để thúc đẩy xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang EU trong thời gian tới. Với cam kết giảm thuế nhập khẩu, EVFTA tạo ra cơ hội tăng trưởng đáng kể, ước tính khoảng 2% trong giai đoạn 2020-2030.

Để tận dụng tối đa cơ hội từ EVFTA và vượt qua những thách thức hiện tại, các doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm và bền vững của EU. Đồng thời, việc xây dựng và phát triển các thương hiệu thủy sản Việt Nam tại thị trường EU cũng là một yếu tố quan trọng để tăng cường sức cạnh tranh và mở rộng thị phần.

Thị trường xuất khẩu thủy sản của Việt Nam ngày càng đa dạng và mở rộng, mang lại những cơ hội lớn cho ngành thủy sản nước nhà. Việc nắm bắt được xu hướng tiêu dùng, các quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm của từng thị trường là vô cùng quan trọng để các doanh nghiệp Việt Nam tăng cường cạnh tranh và nâng cao vị thế của thủy sản Việt trên bản đồ thế giới.

Để tìm hiểu sâu hơn về những cơ hội và thách thức của ngành thủy sản Việt Nam, cũng như cập nhật những công nghệ và sản phẩm mới nhất trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, xin mời quý khách cùng đến với Triển lãm Aquaculture Vietnam 2024. Đây là sự kiện hàng đầu về nuôi trồng thủy sản tại Việt Nam, quy tụ các doanh nghiệp trong và ngoài nước, các chuyên gia hàng đầu cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm và tìm kiếm cơ hội hợp tác.

Aquaculture Vietnam 2024: Nơi tương lai thủy sản được kiến tạo

Aquaculture Vietnam 2024, diễn ra cùng với Vietstock 2024 từ ngày 09 đến 11 tháng 10 năm 2024 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn, TP.HCM, mở ra cánh cửa khám phá chuỗi giá trị ngành thủy sản Việt Nam. Sự kiện này quy tụ hơn 400 doanh nghiệp hàng đầu cung cấp thiết bị, công nghệ, nguyên liệu và dịch vụ, cùng với sự tham gia của hơn 13.000 chuyên gia đến từ 50 quốc gia và vùng lãnh thổ, tạo điều kiện cho việc giao lưu và mở rộng mạng lưới kinh doanh.

Sự kiện còn có các hội thảo kỹ thuật, do các chuyên gia hàng đầu, các hiệp hội và tổ chức giáo dục tổ chức, nhằm trao đổi kiến thức, kinh nghiệm và giải pháp sáng tạo, đẩy mạnh sự phát triển của ngành.

Với mục tiêu trở thành diễn đàn chuyên nghiệp cho việc xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường, Aquaculture Vietnam 2024 cập nhật xu hướng mới, sản phẩm và dịch vụ tiên tiến, giúp các doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường.

Chương trình Match & Meet, với dịch vụ kết nối đẳng cấp, mang đến cơ hội gặp gỡ và thảo luận trực tiếp với nhà cung cấp và chuyên gia, hỗ trợ quyết định mua sắm một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Aquaculture Vietnam 2024 cũng cam kết hỗ trợ phương tiện di chuyển cho các hộ chăn nuôi trong khu vực, đảm bảo họ có thể tham gia một cách thuận lợi và có được trải nghiệm giá trị tại sự kiện.

Đừng chần chừ, đăng ký ngay để trở thành phần của sự kiện ngành thủy sản hàng đầu này!

• Đăng ký tham quan: https://ers-vn.informa-info.com/vsv24 
• Đặt gian hàng: https://www.aquafisheriesexpo.com/dat-gian-hang/ 

Liên hệ:

• Đặt Gian Hàng: Ms. Sophie Nguyen – [email protected]
• Hỗ Trợ Tham Quan: Ms. Phuong – [email protected]
• Hỗ Trợ Truyền Thông & Marketing: Ms. Anita Pham – [email protected]