Vượt qua thách thức biến đổi khí hậu: Chiến lược phát triển Nuôi trồng thủy sản thích ứng

Biến đổi khí hậu là một trong những thách thức lớn nhất đối với nuôi trồng thủy sản của Việt Nam. Theo ước tính của Bộ NN&PTNT, biến đổi khí hậu có thể gây thiệt hại về sản lượng lên tới 40%/năm, kéo theo sự thất nghiệp của hàng triệu lao động trong ngành chế biến thủy sản. Vậy, làm thế nào để phát triển nuôi trồng thủy sản trong bối cảnh biến đổi khí hậu? Đây là câu hỏi mà nhiều nhà nghiên cứu, nhà quản lý và người nuôi trồng thủy sản đang quan tâm và tìm kiếm giải pháp. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu một số mô hình nuôi trồng thủy sản thích ứng biến đổi khí hậu đã được áp dụng thành công tại một số địa phương, cũng như những nguyên tắc và khuyến nghị để phát triển nuôi trồng thủy sản bền vững trong tương lai.

Những tác động tiêu cực của sự biến đổi khí hậu đối với ngành nuôi trồng thủy sản

Việt Nam đang phải đối mặt với một trong những thách thức khắc nghiệt nhất cho sự phát triển bền vững của đất nước, đó là biến đổi khí hậu. Ngành nuôi trồng thủy sản, một ngành kinh tế trọng điểm, chiếm khoảng 4-5% GDP hàng năm, cũng không nằm ngoài ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Ngành này phải chịu đựng những biến động lớn về nhiệt độ, mực nước biển, thiên tai, ô nhiễm môi trường…

Các nghiên cứu cho thấy biến đổi khí hậu sẽ gây ra những tác động xấu đến nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam, bao gồm:

Tăng nhiệt độ

Sự nóng lên toàn cầu sẽ làm tăng nhiệt độ nước và không khí, gây ảnh hưởng xấu đến quá trình sinh trưởng, sinh sản, miễn dịch và sức chịu đựng của các loài thủy sản. Nhiệt độ cao cũng sẽ làm giảm nồng độ oxy hòa tan trong nước, gây ngộ độc và chết các loài thủy sản. Ngoài ra, nhiệt độ cao cũng làm tăng sự phát triển của các loài cỏ dại, vi khuẩn, nấm, vi rút và ký sinh trùng, gây bệnh cho thủy sản. Ví dụ, năm 2010, nhiệt độ quá cao đã gây thiệt hại cho ngành nuôi nghêu ở Đồng bằng sông Cửu Long, ước tính thiệt hại hàng trăm tỷ đồng. Năm 2020, đợt rét kỷ lục đã làm chết hàng nghìn ha cá nuôi ở miền Bắc.

Tăng mực nước biển

Sự tan chảy của băng ở hai cực và sự giãn nở của nước do nóng sẽ làm tăng mực nước biển, gây ngập lụt cho các vùng ven biển và đồng bằng sông. Điều này sẽ ảnh hưởng đến các hệ thống nuôi trồng thủy sản trên đất liền, như ao, hồ, đầm, ruộng lúa… Tăng mực nước biển cũng sẽ làm thay đổi độ mặn, độ pH, độ đục và độ chứa chất hữu cơ của nước, ảnh hưởng đến sự thích nghi và sinh tồn của các loài thủy sản.

Thiên tai ngày càng nhiều

Biến đổi khí hậu sẽ làm gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng khí tượng thủy văn cực đoan, như bão, lốc, hạn hán, mưa lớn, sương muối… Các thiên tai này sẽ gây thiệt hại cho cơ sở hạ tầng, thiết bị, con giống, thức ăn và thuốc thú y của ngành nuôi trồng thủy sản. Các thiên tai cũng sẽ làm gián đoạn hoạt động sản xuất, thu hoạch, chế biến và tiêu thụ thủy sản, gây mất thu nhập và nghèo đói cho người dân.

Suy giảm đa dạng sinh học

Biến đổi khí hậu sẽ làm thay đổi môi trường sống của các loài thủy sản, gây mất cân bằng sinh thái và đe dọa sự tồn tại của nhiều loài quý hiếm và có giá trị kinh tế. Một số loài thủy sản có thể bị di cư, biến dạng, suy giảm hoặc tuyệt chủng do không thể thích nghi với biến đổi khí hậu. Điều này sẽ làm giảm nguồn gen và nguồn lợi của ngành nuôi trồng thủy sản.

Những mô hình nuôi trồng thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thiệt hại do biến đổi khí hậu đó, do đó việc nghiên cứu và triển khai các mô hình nuôi trồng thủy sản có khả năng thích nghi với biến đổi khí hậu không chỉ cần thiết mà còn mang tính cấp bách.

Những mô hình này thường tập trung vào việc sử dụng các loài thủy sản có khả năng thích nghi cao với sự biến đổi của môi trường, đồng thời mang lại giá trị kinh tế và đóng góp vào việc bảo vệ môi trường. Dưới đây là một số mô hình điển hình:

• Tại huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng, mô hình nuôi tôm càng xanh được đánh giá cao nhờ khả năng thích nghi với độ mặn từ 0 đến 15‰, ít chịu ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu và mang lại hiệu quả kinh tế tốt.
• Mô hình nuôi cua biển tại xã Hòa Tú 1, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng, được triển khai trên diện tích 10ha bởi Hợp tác xã nông ngư Hòa Đê, nổi bật với khả năng thích nghi từ 5 đến 30‰ độ mặn và mức giá bán phản ánh nhu cầu tiêu dùng tăng.
• Vùng đầm phá Tam Giang – Cầu Hai, tỉnh Thừa Thiên – Huế, chứng kiến sự thành công của mô hình nuôi cá nâu, loài cá có giá trị dinh dưỡng cao, thích nghi được với nước lợ, mặn và ngọt, và có thể nuôi kết hợp với các loài thủy sản khác như tôm, cua, cá lóc, cá trắm, góp phần vào việc tăng cường hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường.
• Mô hình xen canh giữa lúa và tôm ở Đồng bằng sông Cửu Long, khu vực Mekong, tận dụng nguồn nước ngọt trong mùa mưa để trồng lúa và nước mặn mùa khô để nuôi tôm, giảm thiểu rủi ro và tăng thu nhập cho người dân.
• Các tỉnh ven biển đã áp dụng mô hình nuôi cá đối mục, loài cá có khả năng thích nghi với môi trường đa dạng và mang lại giá trị xuất khẩu cao nhờ chất lượng thịt ngon và giàu dinh dưỡng.

Những mô hình nuôi trồng thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu không chỉ giúp cải thiện khả năng chống chịu của người dân và ngành thủy sản trước những biến động của khí hậu, mà còn đóng góp vào việc bảo tồn nguồn lợi thủy sản, duy trì sự cân bằng sinh thái và hướng tới một sự phát triển bền vững. Các mô hình này cần được chú trọng, nghiên cứu sâu hơn và nhân rộng trong tương lai.

Nhìn lại quá trình phát triển của ngành nuôi trồng thủy sản, chúng ta có thể thấy rằng việc thích ứng với biến đổi khí hậu không chỉ là một thách thức mà còn là cơ hội để đổi mới và phát triển bền vững. Các giải pháp sáng tạo và khoa học đã và đang được áp dụng, từ việc cải tiến giống, tối ưu hóa quy trình nuôi trồng, đến việc ứng dụng công nghệ cao và quản lý nguồn nước hiệu quả. Mỗi bước tiến đều góp phần vào việc xây dựng một ngành công nghiệp thủy sản vững mạnh, có khả năng đối mặt và vượt qua những biến động của thiên nhiên, đảm bảo nguồn cung cấp thực phẩm quan trọng cho con người.

Và để tiếp tục hành trình này, không có nền tảng nào tốt hơn để học hỏi, chia sẻ những giải pháp tiên tiến nhất trong ngành nuôi trồng thủy sản thích ứng với biến đổi khí hậu hơn là triển lãm Aquaculture Vietnam 2024. Sự kiện tạo  cơ hội để các doanh nghiệp giới thiệu những giải pháp mới, những công nghệ tiên tiến đến những đối tác và khách hàng tiềm năng.

Aquaculture Vietnam 2024: Đón đầu xu hướng thủy sản trong kỷ nguyên mới

Aquaculture Vietnam 2024 là triển lãm Triển Lãm Quốc Tế Chuyên Ngành Thủy Sản Việt Nam, được tổ chức đồng thời với Vietstock 2024. Triển lãm sẽ diễn ra từ ngày 09 đến 11 tháng 10 năm 2024 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), TP. HCM. Aquaculture Vietnam 2024 sẽ quy tụ hơn 100 doanh nghiệp hàng đầu từ 20 quốc gia và dự kiến thu hút hơn 4,000 khách tham quan. Aquaculture Vietnam 2024 mang đến một loạt các hoạt động phong phú và có giá trị cho các doanh nghiệp, hộ chăn nuôi trong lĩnh vực thủy sản.

Sự kiện sẽ giới thiệu các thiết bị và công nghệ mới nhất trong nuôi trồng thủy sản, từ thiết bị an ninh sinh học, thiết bị chế biến thức ăn, đến công nghệ xử lý nước và thiết bị đóng gói thủy sản.

Đây là cơ hội để các doanh nghiệp trong nước và quốc tế gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm và thiết lập các mối quan hệ hợp tác chiến lược, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành thủy sản. 

Hiểu được mong muốn của các hộ chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản, trước thềm triển lãm, ngày 14/08/2024, Hội thảo đầu bờ nuôi trồng thủy sản với chủ đề “Phát triển bền vững nuôi thủy sản trong bối cảnh biến đổi khí hậu” tại Tiền Giang là cơ hội để học hỏi, trao đổi và cập nhật phương pháp từ chuyên gia hàng đầu.

• Đăng ký tham gia hội thảo: https://forms.gle/iTo49wX74Mt2c9ku6

Hội nghị Quốc tế Nuôi trông thủy sản (lần thứ 6), diễn ra xuyên suốt 3 ngày, quy tụ các giáo sư, tiến sĩ, chuyên gia và diễn giả hàng đầu. Các chủ đề sẽ xoay quanh những thách thức và cơ hội trong ngành, từ việc áp dụng công nghệ mới đến các biện pháp bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, Hội nghị An Toàn Sinh Học Khu vực Châu Á tập trung vào các định hướng, phương pháp và cách thức triển khai an toàn sinh học – giá trị cốt lõi của phát triển bền vững ngành chăn nuôi. Đây là một điểm nhấn mới, không thể bỏ qua tại triển lãm năm nay.

Chương trình Match & Meet độc quyền mang đến không gian để gặp gỡ, kết nối và hợp tác với đối tác tiềm năng một cách nhanh chóng, riêng tư và hiệu quả.

Tham gia triển lãm giúp các doanh nghiệp nắm bắt xu hướng thị trường, quảng bá các sản phẩm và dịch vụ mới, từ đó mở rộng thị trường và tìm kiếm cơ hội kinh doanh mới.

Chương trình hỗ trợ tham quan theo đoàn hỗ trợ phương tiện di chuyển  cùng hướng dẫn tham quan triển lãm chuyên sâu, giúp các hộ từ nhiều tỉnh thành Việt Nam và Campuchia dễ dàng tiếp cận và cập nhật những thông tin, công nghệ tiên tiến nhất của ngành.

Đặc biệt, sự kiện còn vinh dự tổ chức lễ trao giải thưởng Vietstock Awards 2024, do Cục Chăn nuôi (Bộ NN & PTNT) vinh danh ghi nhận các tổ chức, công ty uy tín đã có đóng góp quý giá cho ngành chăn nuôi và thủy sản tại Việt Nam

Đăng ký tham dự Aquaculture Vietnam 2024 ngay hôm nay!

Đăng ký tham quan: https://ers-vn.informa-info.com/vsv24 

Đăng ký trưng bày: https://www.aquafisheriesexpo.com/dat-gian-hang/

————————–

Box thông tin:

• Đặt Gian Hàng: Ms. Sophie Nguyen – [email protected]
• Hỗ Trợ Tham Quan: Ms. Phuong – [email protected]
• Hỗ Trợ Truyền Thông & Marketing: Ms. Anita Pham – [email protected]